องค์ประกอบของสกู๊ปพิเศษ (ทีวี)
-
บท
-
ภาพ
-
เสียง
เคล็ดลับการเขียนบท
เคล็ดลับการเขียนบทรายงานพิเศษนั้น
เหมือนศิลปะการใช้องค์ประกอบทั้ง 3 อย่าง วางให้เดินเรื่องอย่างสอดคล้องกัน
การเขียนบทโดยไม่ดูภาพ ถือว่าเป็นความผิดพลาดอย่างสาหัส
เพราะจะทำให้เสียงบรรยายตามบท ไปคนละทิศทางกับภาพ
คนดูจึงไม่รู้สึกอินในรายงานพิเศษนั้นๆ เลย ดังนั้นบท ภาพ และเสียงต้องมีความสัมพันธ์กัน
ปัญหาของผู้เริ่มเขียนบทใหม่
-
หลงประเด็น
-
เน้นข้อมูล
-
จูนไม่ครบ
-
จบไม่ลง
หลงประเด็น
-
ประเด็นเยอะเกินไป
เราอาจจะตั้งประเด็นไว้แล้ว แต่เมื่อไปถึงสถานที่จริง
มันมีอะไรมากระทบอารมณ์ความเป็นศิลปิน ทำให้อันนี้ก็อยากได้ อันโน้นก็อยากใส่
อันนั่นก็น่าสนใจ ทำไปทำมา ก็เลยเละตุ้มเป๊ะ เช่น อยากจะทำรายงานประสาทหินพิมายในแง่ประวัติศาสตร์
แต่เมื่อไปแล้ว เห็นเขากำลังนำแมวสีวาท ซึ่งเป็นแมวชื่อดังของพิมายมาประกวด
ก็อยากใส่เข้าไป เห็นนักท่องเที่ยวต่างชาติเข้ามา ก็อยากทำเรื่องการท่องเที่ยว
เห็นว่าจะมีการเสนอเป็นมรดกโลกก็อยากนำเสนอ เห็นเขากำลังบูรณะ ก็อยากแทรกเข้าไป เห็นเขาแสดงแสงสีเสียง
ก็อยากโชว์ ได้ยินคนพิมายพูดภาษาโคราช ก็อยากแทรกไปหน่อย กลายเป็นว่าแง่ประวัติศาสตร์เป็นส่วนหนึ่งเล็กๆ
ไปเลย
-
ประเด็นกว้างเกินไปคล้ายอันแรก
แต่ไม่มีการตั้งประเด็นที่ชัดเจน
เช่นฉันอยากจะทำสกู๊ปปราสาทหินพิมาย...แต่ไม่ได้เจาะจงว่าจะทำในแง่ไหน
แง่ท่องเที่ยว แง่ประวัติศาสตร์ แง่ศิลปวัฒนธรรม หรือแง่มุมการเปรียบเทียบ
เน้นข้อมูล
-
ข้อเสียของการเน้นข้อมูลมากเกินไป
คือ ไม่มีภาพประกอบ ทำให้บทบรรยายไร้ความกลมกลืน ถ้าเป็นสกู๊ปหนังสือพิมพ์
ไม่มีปัญหา เพราะคนจะเสพจากตัวหนังสือเป็นหลัก แต่สำหรับทีวีแล้ว หากข้อมูลไปทาง
ภาพไปทาง เสียงไปทาง ความหายนะก็จะมาเยือนทันที เรื่องนี้จะอธิบายให้เห็นชัด
ด้วยการรายงานข่าวฟุตบอลคู่บิ๊กแมท แมนยู – เชลซี
จูนไม่ครบ
-
อาการนี้ เกิดจากการมีวัตถุดิบจำนวนมากมากองไว้ตรงหน้า
แต่ไม่สามารถเอามาเชื่อมโยงกันเป็นเรื่องเป็นราวได้หมด เช่นมีเสียงสัมภาษณ์มา 5 คน มีภาพประกอบอยู่ 4 ชุด มีไฮไลท์อยู่ 3 จุด และมีรายละเอียดของข้อมูลอยู่ 3 หน้า เขียนไป
เขียนมา ออกทะเลไปเลย ทำให้เกิดปัญหาต่อมาคือ
จบไม่ลง
-
คือการจะขมวดเรื่องราวทั้งหมด
มาให้เป็นบทจบที่สวยงามไม่ได้
วิธีแก้ปัญหาเหล่านี้คือ
-
การเขียนร่างของบทรายงาน
ซึ่งคล้ายศิลปินเขียนร่างผลงานด้วยดินสอ เพื่อให้ได้โครงสร้างที่พอใจ
ก่อนที่จะลงเส้นและลวดลายจริง โดยการเขียนร่าง ต้องทำตั้งแต่ก่อนลงไปถ่ายทำ ซึ่งควรเขียนไว้คร่าวๆ
เน้นประเด็นหลักไว้ อันไหนไม่ใช่ ให้ตัดทิ้ง เพื่อไม่ให้หลงประเด็น
เมื่อถ่ายทำเสร็จแล้ว ก็ให้มาร่างรูปแบบโครงสร้าง
-
ต้องอย่าลืมว่า
สกู๊ปทีวีนั้น มีเวลาให้ออกอากาศอย่างมาก 3 นาทีเท่านั้น
หรือคิดเป็น 180 วินาที ดังนั้นอะไรที่ไม่จำเป็น
อย่าใส่เข้ามา
-
สมมติ รายงานทหารบุกยึดทรัพย์นายทุนรุกที่
ก่อนอื่นต้องนำข้อมูลที่มีมาวางไว้ก่อน ได้แก่
o เปิดหน้า
o เสียงทหาร
o เสียงนายทุน
o เสียง
ปปง.
-
ใส่รายละเอียด
o เปิดหน้า...
ปล่อยเสียงพิธีกร
o ความเป็นมา...ปล่อยเสียงทหาร
o นายทุนให้การ...ปล่อยเสียงนายทุน
o ปปง.
ชี้แจง..ปล่อยเสียง ปปง.
o สรุปจบ
---------------------------
บทความโดย...จันทร์หอม กุลเกษ